De wortels van Dublin reiken tot aan de eerste eeuw v. Chr. Dublin was voor een groot gedeelte van het jongere tijdperk zowel de “hoofdstad” van Ierland als ook het centrum van cultuur, opleiding en industrie. De stad heeft de verschillendste tijden doorleefd, onder andere de grote hongersnood. In deze blog vertellen we je alles over de geschiedenis van deze prachtige Ierse stad. Wil deze prachtige historie zelf ervaren? Boek dan eens een stedentrip Dublin!
Oprichting van de stad
Al in de eerste eeuw v. Chr. was de stad onder de Grieken onder de naam Eblana Civitas bekend. Dit wordt bevestigd door een geschrift van de cartograaf Claudius Ptolemeus die verder laat vermoeden, dat de plaats al sinds enige tijd had moeten bestaan, om op kaarten opgenomen te zijn. In de 9 e eeuw waren er twee koloniën op de plaats van de huidige stad: de Vikingen kolonie An Dubh Linn en de Keltische kolonie Áth Cliath. Toen de Ierse koning van Ulster Máel Sechnaill II. in 988 Dublin voor korte tijd van de Vikingen heroverd had, vierde de stad officieel haar 1000-jarig bestaan. Niettemin heersten de Vikingen bijna drie eeuwen lang in de stad.
In de 12 e eeuw, na de verovering van Ierland door de Noormannen, werd Dublin het centrum van de Engelse macht in Ierland. Daardoor verplaatste zich het politieke machtscentrum van de Gaelische Hoge Koningen in Tara naar de huidige hoofdstad. In de loop der tijd werden echter de Anorganische veroveraars steeds meer in de Ierse cultuur geïntegreerd, zodat alleen maar een klein gebied buiten Dublin direct onder Engels toezicht stond.
Dublin in de Middeleeuwen
Nadat de Noormannen in 1171 Dublin veroverd en daar een feodaal systeem opgericht hadden, verlieten vele van de oorspronkelijke Oudnoordse inwoners het oude gedeelte van de stad zuidelijk van de stroom Liffey en vestigden zich noordelijk ervan. Dublin werd in 1171 onder Hendrik II. hoofdstad van de Engelse bezetters. In Dublin was de Engelse macht rond het Dublin Castle geconcentreerd. De stad was voortaan zetel van het Ierse parlement, dat uit afgezanten van de Engelse gemeenschappen gevormd werd.
Het middeleeuwse Dublin was een ingesloten gebied zuidelijk van de Liffey met 5.000 tot 10.000 inwoners. Aan de overzijde van de stadsmuren bevonden zich de buitenwijken, waar de Gaelische bevolking leefde, nadat zij door een wet uit de 15 e eeuw uit het stadsgebied werd verdreven. In 1314 brandde een invallend Schots leger de buitenwijken van de stad af. In 1348 werd de stad door de builenpest getroffen. De slachtoffers van de ziekte werden in massagraven begraven. De regio, waar dit gebeurde, word tot op heden “Blackpitts” genoemd. De ziekte brak in regelmatige afstanden tot haar hoogtepunt in 1649 voortdurend uit.
Bekijk ook deze blog met de 6 mooiste steden van Engeland voor een stedentrip
Koloniaal Dublin
Terwijl de oude Engelse gemeente van Dublin en “The Pale” gelukkig was over de verovering van het Ierse eiland door de Tudors en over de ontwapening van de Ierse inwoners, volgde snel de ontnuchtering: de Protestantse Reformatie in het rooms-katholieke land. Talrijke inwoners werden op grond van de deelname aan de Desmond oproeren in de jaren 1560 tot 1580 geëxecuteerd. In 1597 detoneerde een magazijn van buskruit en bijna 200 mensen kwamen om het leven. In 1592 richtte Elizabeth I. het Trinity College op als Protestantse universiteit voor de Ierse adel. Vele Engelse protestanten vestigden zich in deze tijd in Dublin. Na de verovering van Ierland door Cromwell in de jaren 1650 mochten geen katholieken binnen de stadsgrenzen wonen, maar deze wet werd echter nooit streng doorgezet. Aan het eind van de 17 e eeuw was Dublin de hoofdstad van het Koninkrijk Ierland. Aan het begin van de 18 e eeuw hadden de Engelsen hun machtpositie gesterkt en de Penal Laws, die zich voornamelijk tegen de katholieke meerderheid van de Ieren kantte, leidden tot verdere spanningen.
Omstreeks 1700 overtrof het inwoneraantal 60.000 en maakte van Dublin, na Londen, de op één na grootste stad van het Britse Empire. Tijdens de Engelse Restauratie werden de eerste stappen tot een modernisering van de stad gemaakt. De huizen langs de Liffey moesten de stroom toegekeerd zijn en verkregen een nieuwe, hoogwaardigere façade. Na de aanvaarding van onaangename wetten kwam het ook regelmatig tot gewelddadige demonstraties voor het Ierse Parlement. Door de migratie vanuit landelijke gebieden veranderde opnieuw het demografische evenwicht en de Ierse katholieken waren aan het eind van de 18 e eeuw weer in de meerderheid.
Dublin op weg naar de Moderne tijd
Tot 1800 heerste er een onafhankelijk Iers parlement over de stad. De Act of Union, die de integratie van het Ierse Koninkrijk in het Britse Empire tot doel had, volgde in 1800. Vervolgend stemde het Ierse parlement met zijn ontbinding toe en Dublin verloor zijn grote politieke invloed. Vele van de elegante Georgiaanse stadswijken vervielen tot slums. Niettemin groeide de stad verder, zodat Dublin omstreeks 1900 al meer dan 400.000 inwoners had. In 1913 vond er in Dublin één van de grootste en bitterste stakingen ooit van Ierland en Groot-Brittannië plaats (Dublin Lockout). Binnen één maand waren er 25.000 werkers of in staking of ontslaan. Manifestaties werden in deze tijd ook door oproeren met de politie verduisterd. De staking duurde in totaal 6 maanden.
Het eind van de Britse macht
In 1916 organiseerde een kleine groep republikeinen de beroemde Paasopstand. Hoewel de opstand relatief snel door de Britse regering werd neergeslagen, bereikte de groepering van rebellen in december 1918 met 80% de meerderheid bij de Lagerhuis verkiezingen. Maar in plaats van de vorming van een regering proclameerde men de Dáil Éireann (ook “First Dáil”), het eerste Ierse parlement sinds 1801. De daarop volgende Anglo-Ierse oorlog tussen 1919 en 1921 eindigde met een wapenstilstand en overeengekomen vrede door het Anglo-Ierse Verdrag tussen Groot-Brittannië en Ierland. De bloedigste dag was in deze tijd ongetwijfeld de Bloody Sunday, als de IRA 14 Britse spionnen executeerde en het leger vervolgens voetbaltoeschouwers in het Croke Park onder vuur nam. De Republiek Ierland was tijdens de Tweede Wereldoorlog streng neutraal, zo neutraal zelfs, dat de oorlog in het taalgebruik als “The Emergency” en niet als “oorlog” benoemd werd.
Dublin in 2024
Vanaf de jaren 1950 werden hele rijen van gebouwen uit de 18 e eeuw gesloopt, vooral in de Fitzwilliam Street en nabij St. Stephen’s Green, om ruimte te maken voor kantoor- en regeringsgebouwen. De meest Georgiaanse gebouwen van de stad staan ondertussen op de monumentenlijst. Ook de vernieuwing van Temple Bar, de laatste in stand gehouden wijk uit de Middeleeuwen, begon in deze tijd. In de jaren 1990 begon de “restauratie” van Dublin, waarbij vele wijken mooier gemaakt werden en nieuwe gebouwen erbij kwamen.
