Voordat de gouden eeuw in Holland losbarstte was het Vlaamse Brugge met afstand de belangrijkste (Hanze) havenstad van de lage landen. Het volledige stadscentrum is door de eeuwen heen perfect bewaard gebleven. Je krijgt het idee dat je tijdens een stedentrip in Brugge door één groot museum loopt. Het standscentrum staat in zijn geheel op de UNESCO lijst. De gebouwen in de oude stadskern zijn (net als in Gent trouwens) opgetrokken in de gotische bouwstijl. Centraal in de oude stadskern ligt de Grote Markt. Hier zijn veel markante gebouwen gesitueerd zoals de imposante Belfort Halletoren. Dichtbij staat het in gotische stijl opgetrokken Stadhuis van Brugge. Een van de vele belangrijke kerken in de stad is de Heilig-Bloedbasiliek met de overblijfselen van de Sint-Donaaskathedraal. Een ander markant punt in de stad is het Begijnhof ten Wijngaerde. Wie na het bezichtigen van deze bezienswaardigheden honger heeft gekregen kan terecht in het Friet Museum of in een van de vele restaurants en bars. Nu al enthousiast geworden? Boek dan direct je citytrip naar Brugge via een van onze partners of lees deze complete blog waarin we je alles vertellen wat deze stad te bieden heeft. Twijfel je nog? Dan kun je ook een citytrip naar Brussel overwegen.
Wat is er te zien en te doen in Brugge?
Een romantische stad vol met oude, mooi onderhouden gebouwen, middeleeuwse pleinen en grachten doorkruist door geplaveide straatjes. Brugge mag dan wel bomvol met toeristen zijn, het is ook nogeens een levendige stad vol met arbeiders en lokale bevolking. De stad heeft genoeg charme om je met open mond te ontvangen. Warme steen en huizen met rode daken worden weerspiegeld in de donkere wateren van de kanalen. De smalle straatjes leiden door lommerrijke groene pleinen en de wind tussen de gebouwen is in al die eeuwen onveranderd. ‘s Nachts zijn de verlichte gebouwen hypnotiserend tegen een donkere hemel. De restaurants met kaarslicht nodigen je uit met hun warme en gezellige sfeer. Brugge was ooit een van de belangrijkste handelscentra in Europa en beroemd om zijn hout, linnen en kant. Maar toen het Zwin, de uitlaat naar de zee, verzandde in de 16e eeuw nam de welvaart af en de stad ging in slaapstand. Brugge heeft ons echter een erfenis van prachtige architectuur en meesterwerken in de kunst achter gelaten De 15e eeuw was de Gouden Eeuw voor de Vlaamse schilderkunst. Het bezoeken van 1 van de Brugse musea is dan ook een magische ervaring. Het historische centrum van Brugge, grotendeels autovrij, is gemakkelijk om te belopen en het is eenvoudig om uw weg te vinden. Maar je kunt worden verleid door de herkenbare klanken van een paard en wagen, en een ritje te maken. Ook kun je een rondvaart door de grachten boeken, het geeft je een andere kijk op de architectuur en de geschiedenis van de stad.
✅ Vakantietip: wist je dat je deze stad ook goede kunt bezoeken in slechts 1 dag? Verblijf jij bijvoorbeeld op een vakantiepark aan de Belgische kust of op een recreatiepark in Zeeuws-Vlaanderen? Binnen een klein half-uurtje sta je al in het centrum van de stad en kan je tour beginnen!
Bekende gebouwen & architectuur
Belfort van Brugge
Het belfort van Brugge, een iconische middeleeuwse klokkentoren, staat trots in het centrum van de stad. Met zijn 83 meter hoogte en een lichte neiging naar het oosten, biedt het een uitdagende klim via een smalle trap van 366 treden. Boven wacht een ongeëvenaard uitzicht over Brugge. Historisch gezien was het belfort het hart van de stedelijke administratie, een schatkamer en een uitkijkpost voor gevaren. De toren, die doorheen de jaren verschillende reconstructies heeft ondergaan na verwoestende branden, mist nu zijn oorspronkelijke puntige spits maar heeft nog steeds zijn gotische charme, mede dankzij de toevoeging van een opengewerkte stenen borstwering in 1822.
Stadhuis van Brugge
Het stadhuis van Brugge, daterend uit 1376, is een van de oudste gemeentehuizen in Vlaanderen en al meer dan zeven eeuwen het bestuurlijke centrum van de stad. Dit prachtige gotische gebouw, zowel van binnen als van buiten een architecturaal meesterwerk, nodigt bezoekers uit om de rijke geschiedenis en het veelkleurige dak van de Gotische Zaal te bewonderen. De afbeeldingen en scènes brengen het glorieuze verleden van Brugge tot leven, waardoor het stadhuis een must-see is voor elke bezoeker.
Toyo Ito Paviljoen
Het Toyo Ito Paviljoen, een moderne architectonische parel ontworpen door Toyo Ito, symboliseert de brug tussen het historische en het hedendaagse Brugge. Geplaatst in een park, op de locatie van een door oorlog verwoeste kerk, dicht bij het hart van de stad, reflecteert dit stalen glazen paviljoen Brugge’s verlangen om zich als een moderne stad te profileren. Het paviljoen, bedoeld als een ode aan de toekomst terwijl het respect toont voor het verleden, markeert Brugge’s status als Culturele Hoofdstad van Europa in 2002.
Concertgebouw
Het concertgebouw van Brugge, voortkomend uit het “Culturele hoofdstad van Europa 2002”-project, is een toonbeeld van innovatie en culturele ambitie. Ontworpen door Paul Robbrecht & Hilde Daem, belichaamt het gebouw een combinatie van openheid, avontuur en functionaliteit. Met een opvallende ‘Lantaarntoren’ als blikvanger, biedt het gebouw ruimte aan 1300 zitplaatsen en is het jaarlijks het podium voor meer dan 100 culturele topattracties. Dit architectonisch statement versterkt Brugge’s reputatie als stad waar traditie en moderne expressie samenkomen.
Conzettbrug
De Conzettbrug, ontworpen door de Zwitserse Jürg Conzett, is een moderne technische prestatie die de historische stadsomwalling van Brugge completeert. Deze brug staat symbool voor hedendaagse architectuur en integratie met het verleden, en zorgt ervoor dat niemand meer om hoeft te lopen of te fietsen. Met zijn perfecte inpassing in het landschap, toont de Conzettbrug hoe modern design en historische context harmonieus kunnen samengaan.
Bargebrug
De Bargebrug, een voetgangersbrug die het Bargeplein met Minnewaterpark verbindt, is een staaltje van asymmetrische architectuur. Ontworpen door het Nederlandse bureau West8, heeft deze brug een unieke, reptielachtige vorm die bezoekers uitnodigt tot beklimming. Met nabijgelegen openbare toiletten en een luifel die bescherming biedt, is de brug niet alleen een functionele doorgang maar ook een aangename ontmoetingsplaats voor toeristen die Brugge komen verkennen.
Populaire Musea
Arentshuis
Het Arentshuis laat je kennismaken met Frank Brangwyn, een kunstenaar met een Brits-Brugse achtergrond wiens realistische werken je meenemen naar de industriële revolutie. Op de eerste verdieping ontdek je Brangwyns fascinatie voor de rauwe realiteit van fabrieken en dokken, naast kleurrijke impressies van zijn reizen. Het herenhuis zelf, daterend uit de 18e eeuw, biedt naast Brangwyns werken ook wisselende exposities van hedendaagse kunst, in samenwerking met het Groeningemuseum. Dit museum op Dijver 16, open van dinsdag tot zondag, biedt een unieke combinatie van historische en moderne kunst, waarbij Brangwyns veelzijdigheid en talent centraal staan.
Diamantmuseum Brugge
Het Diamantmuseum in Brugge onthult het fascinerende verhaal van diamanten in deze historische stad, al lang voor Antwerpen en Amsterdam centra in de diamantindustrie werden. Ontdek hoe Brugge in de 14e en 15e eeuw, dankzij het Bourgondische hof, een centrum van luxe en innovatie was, waar zelfs de kunst van het diamantslijpen werd uitgevonden. De permanente tentoonstelling neemt je mee door de geschiedenis, de kunst van het slijpen, en de rol van diamanten in de samenleving, inclusief de industriële toepassingen. Maak kennis met Boris, de robot die in slechts 7 minuten tijd synthetische diamanten kan produceren, en duik in de wereld van diamantslijpgereedschappen. Een bezoek aan dit museum is een ontdekkingstocht naar de schitterende en veelzijdige wereld van diamanten.
Frietmuseum
Het Frietmuseum in Brugge is een unieke plek waar de Belgische friet, een icoon van de Belgische keuken, centraal staat. Dit museum, gevestigd in de Saaihalle, het oudste gebouw van Brugge, ontrafelt de geschiedenis van de aardappel en zijn evolutie tot de geliefde friet. Leer alles over de oorsprong, het productieproces en de kunst van het friet bakken. Het museum biedt niet alleen een educatieve ervaring maar nodigt je ook uit om in de middeleeuwse kelders zelf friet te proeven. Het Frietmuseum is een ode aan de Belgische frietcultuur, een must-visit voor iedereen die zich wil verdiepen in dit nationaal erfgoed.
Groeningemuseum
Het Groeningemuseum, bekend als het museum van schone kunsten in Brugge, herbergt een rijke collectie die zich uitstrekt van de 14e tot de 20e eeuw. Het museum pronkt met werken van de Vlaamse Primitieven, met Jan Van Eyck voorop. Bewonder ‘De Madonna met Kanunnik Joris van der Paele’, een meesterwerk dat de gedetailleerde weergave van kledij uit de middeleeuwen illustreert. Naast middeleeuwse meesters vind je hier ook renaissance- en barokwerken, en een selectie van moderne kunst, waaronder de Vlaamse expressionisten. Het museum biedt een diepgaande kijk op de evolutie van de schilderkunst in Brugge en daarbuiten, een onmisbare halte voor kunstliefhebbers.
Gruuthusemuseum
Het Gruuthusemuseum biedt een duik in de rijke Brugse geschiedenis en cultuur, gehuisvest in een prachtig laatmiddeleeuws herenhuis. Dit veelzijdige museum toont collecties variërend van kunst en antiek tot alledaagse voorwerpen uit verschillende tijdperken. Bewonder de realistische polychrome buste van keizer Karel V, ontdek meubels uit de gotische, renaissance- en barokperiode, en verken de uitgebreide collectie zilverwerk. De voormalige keuken van de Gruuthusefamilie en een indrukwekkende verzameling keramiek en wandtapijten maken je bezoek compleet. Het Gruuthusemuseum is een ware schatkamer van Brugse geschiedenis en cultuur.
Hans Memling Museum
In het Hans Memling Museum, onderdeel van het historische Sint-Janshospitaal, ontdek je het werk van een van de grootste Vlaamse Primitieven. Bewonder het beroemde heiligdom van St. Ursula en andere meesterwerken die Memling voor het hospitaal creëerde. Dit museum biedt niet alleen een blik op zijn religieuze werken, maar ook op zijn talent als portretschilder. De oude ziekenboeg en apotheek geven daarnaast een uniek inzicht in de medische geschiedenis. Het Memling Museum is een fascinerende ontmoeting met de middeleeuwse kunst en de geschiedenis van Brugge.
Stedelijk Museum voor Volkskunde
Het Stedelijk Museum voor Volkskunde in Brugge neemt je mee terug in de tijd. Gevestigd in 17e-eeuwse godshuizen, toont dit museum het dagelijkse leven van weleer. Ontdek authentieke interieurs, van een Vlaamse woonkamer tot een schoenmakerij, en ervaar hoe mensen vroeger leefden en werkten. Elke donderdag kun je hier zelfs traditionele snoepjes zien worden gemaakt. Een bezoek aan dit museum is een leerzame en nostalgische ervaring, die je dichter bij de Brugse volkscultuur brengt.
Brugse Vrije
Het Brugse Vrije, ooit het hart van de rechtspraak en het bestuur rond Brugge, vertelt het verhaal van het rijke landbouwgebied dat Brugge omringde. Het complex aan de Burg, met zijn neoklassieke uitbreidingen, herbergt nu het stadsarchief. De monumentale 16de-eeuwse Keizer-Karel-schouw in de kamer van de voormalige wethouders is een hoogtepunt. Dit erfgoedstuk weerspiegelt de rijke historie en het belang van Brugge in de Vlaamse en Europese geschiedenis.
Salvador Dali Xpo Gallery
De Salvador Dali Xpo Gallery in het Belfort van Brugge is een surrealistische reis door het werk van Dali. Originele grafische werken, beelden en tekeningen worden getoond in een uniek Daliniaans decor. Deze permanente tentoonstelling, georganiseerd door Inter Art, biedt een diepgaande blik op Dali’s genialiteit. De combinatie van kunst en de unieke inrichting maakt dit tot een onvergetelijke ervaring voor liefhebbers van het surrealisme.
Choco-Story
Choco-Story, het chocolademuseum in Brugge, dompelt je onder in de wereld van chocolade, van de oorsprong bij de Maya’s tot de moderne productie. Ontdek de geschiedenis, de productieprocessen, en de gezonde eigenschappen van chocolade. Afsluitend kun je genieten van een chocoladedemonstratie en proeverij. Dit museum biedt een boeiende en smakelijke educatieve ervaring voor alle leeftijden, een eerbetoon aan de rijke Belgische chocoladetraditie.
Bijzondere monumenten
De grachten
De grachten van Brugge, vaak het ‘Venetië van het Noorden’ genoemd, vertellen een uniek verhaal. Anders dan Venetië, dat op eilanden gebouwd is, ligt Brugge dieper landinwaarts, met een rijke geschiedenis die terugvoert tot voor Christus, toen de Noordzee het gebied overspoelde. Deze natuurlijke waterwegen maakten Brugge toegankelijk voor Vikingen en handelsschepen. De stad, wiens naam een fusie is van Latijn en Scandinavisch, betekent ‘ligplaats’. Door de eeuwen heen werd het waterwegennetwerk aangepast om handel te faciliteren, met de Reie-rivier als ruggengraat. Historische punten als de Dampoort, Langerei, en Potterierei markeren de route die schepen aflegden naar de markt. Nu dienen de grachten puur voor toeristische vaartochten, onderhouden door vijf families. Een vaartocht biedt zicht op historische gebouwen en de verhalen die Brugge rijk is.
Minnewaterpark
Het Minnewaterpark, bekend als ‘het meer van de liefde’, vormt een schilderachtige toegang tot Brugge. Dit idyllische meer, omgeven door een park, heeft een minder romantische oorsprong als waterreservoir voor de stad. De naam, betekenis ‘liefde’, en de aanwezigheid van zwanen voegen toe aan de mythische sfeer, mede door de legende van Pieter Lanchals. Deze legende verhaalt hoe Maximiliaan van Oostenrijk Brugge strafte door de stad te verplichten zwanen te houden, na de executie van Lanchals. Hoewel deze verhalen vooral uit de 19e eeuw stammen, draagt het Minnewater bij aan de romantische uitstraling van Brugge.
Begijnhof en Begijnhuisjes
Achter het Minnewater ligt het serene Begijnhof ‘De Wijngaard’, waar ooit begijnen woonden en nu Benedictijnse zusters. Het Begijnhof, gesticht in 1245, biedt een rustige ontsnapping aan de drukte van de stad. In een van de begijnhuisjes is een museum gevestigd dat bezoekers laat kennismaken met het leven van de begijnen rond de 13e eeuw. Het interieur, inclusief een typische Vlaamse keuken en waardevolle schilderijen, geeft een authentiek beeld van hun bestaan. Dit stukje Brugge belichaamt een unieke combinatie van religieuze geschiedenis en de rustige charme van vervlogen tijden.
Sint Jans Hospitaal
Het Sint Jans Hospitaal, een van Europa’s oudste ziekenhuizen, transformeerde van zorginstelling naar cultureel hart met het Memlingmuseum en een ziekenhuismuseum. Opgericht in de 12e eeuw, evolueerde het door de eeuwen heen, waarbij de broeders en zusters uiteindelijk formele geloften aflegden. Nu biedt het complex, naast inzicht in middeleeuwse gezondheidszorg, ook ruimte voor congressen en tentoonstellingen. Binnenin herbergt het enkele van Hans Memling’s meesterwerken, geschonken aan de zusters, waaronder het beroemde heiligdom van St. Ursula.
De Grote Markt
De Grote Markt, het kloppende hart van Brugge, heeft zich ontwikkeld tot een autovrij, levendig plein. Omringd door monumenten zoals de Belforttoren en het Provinciaal Hof, is dit plein het epicentrum van Brugge’s rijke handelsverleden. Het standbeeld van Jan Breydel en Pieter de Coninck, symbolen van de Vlaamse emancipatie, domineert het midden. De Markt, eens een plaats voor handel en het lossen van goederen, is nu een plek waar bezoekers de historische architectuur kunnen bewonderen en de bruisende sfeer van de stad kunnen ervaren. Je kunt heerlijk eten bij de restaurants en genieten van een lokaal speciaalbiertje op de terrassen.
Mooiste kerken
Jeruzalemkerk
De Jeruzalemkerk in Brugge is een uniek monument dat direct je aandacht trekt. Deze 15e-eeuwse kerk is een getrouwe nabootsing van het Heilig Graf in Jeruzalem, compleet met sfeervolle gebrandschilderde ramen en de graven van de stichters, Anselmus Adornes en zijn vrouw. Het blijft bijzonder dat de kerk nog steeds in privébezit is van de Adornes-nakomelingen. De architectuur mixt gotische elementen met een opvallende achthoekige toren, een houten bovenverdieping, en een wereldbol die de kosmopolitische geest van de bouwers symboliseert. Het interieur biedt een crypte die een imitatie is van Christus’ graf, waarmee de toewijding van de familie Adornes aan het Heilig Graf extra wordt benadrukt. Dit alles maakt de Jeruzalemkerk tot een fascinerende stop in Brugge, waar geschiedenis en devotionele kunst hand in hand gaan.
Onze-Lieve-Vrouwekerk
De Onze-Lieve-Vrouwekerk domineert de skyline van Brugge met haar imposante toren, de op een na hoogste kerktoren in België. Ondanks dat het niet de belangrijkste religieuze site van de stad is, trekt deze kerk veel bezoekers dankzij haar rijke verzameling kunstwerken, waaronder Michelangelo’s ‘Madonna met Kind’. Dit enige werk van Michelangelo in de Lage Landen maakt de kerk een must-see. De architectuur van de kerk is een mengelmoes van stijlen, van laat-romaanse tot Franse gotiek, met een restauratie rond 1900 die de middeleeuwse pracht heeft proberen te herstellen. Binnen vind je ook de prachtige grafstenen van Maria van Bourgondië en haar vader Karel de Stoute, waardoor de kerk een plaats van diepe historische betekenis is in Brugge.
Basiliek van het Heilige Bloed
De Basiliek van het Heilige Bloed, een architectonisch juweel met een romaanse onderkerk en een gotische bovenkerk, herbergt een van de meest vereerde relikwieën: het Heilige Bloed van Christus. Volgens de legende werd dit fragment van linnen, met daarop het bloed van Christus, naar Brugge gebracht door Diederik van de Elzas tijdens de Tweede Kruistocht, of mogelijk later uit Constantinopel. Het relikwie, bewaard in een prachtige schrijn, is het middelpunt van de jaarlijkse Heilig Bloedprocessie, een evenement dat gelovigen en bezoekers van over de hele wereld aantrekt. Het museum binnen de basiliek toont naast het relikwie ook andere schatten, waaronder een schrijn gemaakt door Jan Crabbe, wat de basiliek tot een spiritueel en cultureel hoogtepunt van Brugge maakt.
Sint-Salvatorskathedraal
De Sint-Salvatorskathedraal, oorspronkelijk een bescheiden parochiekerk, werd pas in de 19e eeuw tot kathedraal verheven. Dit gebeurde nadat de oorspronkelijke hoofdkerk van Brugge, de St. Donatiuskerk, verdwenen was. De kathedraal heeft sindsdien diverse transformaties ondergaan, waaronder een significante uitbreiding van de toren om het een meer kathedraal-waardige uitstraling te geven. Het oudste deel van de kathedraal dateert uit de 12e eeuw, maar het meest opvallend is de neoromaanse toren, ontworpen door de Engelse architect William Chantrell. Ondanks gemengde reacties op deze toevoeging, blijft de Sint-Salvatorskathedraal een centraal punt van religieus leven in Brugge, rijk aan geschiedenis en architecturale schoonheid.
#FAQ: Veelgestelde vragen over stedentrips naar Brugge
De geschiedenis van Brugge begint in de 9e eeuw, toen Vikingen zich vestigden aan de rivier de Reie, en de stad al snel uitgroeide tot een belangrijke internationale haven dankzij de verbinding met de Noordzee via het Zwin. Brugge, wiens naam ‘haven’ betekent in het oud-Scandinavisch, verkreeg in de 12e eeuw stadsrechten en bloeide op als internationaal handelscentrum, vooral bekend om het Vlaamse laken. De stad kende een periode van politieke onrust in de 14e eeuw, maar wist Franse annexatie te voorkomen en vierde een overwinning in de Guldensporenslag. De 15e eeuw markeerde het begin van economische neergang door verzanding van het Zwin en de opkomst van Antwerpen als handelscentrum, ondanks dat Brugge cultureel bleef bloeien. Vanaf de 16e eeuw raakte de stad in verval, tot het in de 19e eeuw de armste stad van België werd. De 20e eeuw bracht een kentering; toerisme blies nieuw leven in Brugge, waardoor het middeleeuwse erfgoed een nieuwe bron van welvaart werd voor deze historische stad.
In Brugge vind je verschillende groene oases die bezoekers en locals uitnodigen tot rust en ontspanning. Het Koning Albertpark, gelegen aan de zuidzijde van de stad, verwelkomt je met zijn verrassende groen, herinnerend aan de tijd dat treinen hier nog het landschap bepaalden. Het Koningin Astridpark, ooit de tuin van het Franciscaner klooster, is nu een schilderachtig park waar de ontwerpen van tuinarchitect Egidius Rosseels uit de 19e eeuw voor een landschapsillusie zorgen met slingerende paden en een centrale vijver. Baron Ruzettepark, een prachtig park in het hart van Brugge, biedt een pastorale schoonheid die je even doet vergeten dat je in een 21e-eeuwse stad bent. Het SebrechtsPark is een kleine, gezellige stadsoase, perfect voor wie de drukte even wil ontvluchten. Het Graaf Visartpark, bedoeld om kinderen de verkeersregels te leren via een verkeerscircuit, heeft een strak lijnenpatroon dat contrasteert met de zwierige aanleg van andere Brugse parken.
In Brugge vind je veel traditionele bars en unieke cafés die de stad een eigen karakter geven. De meeste uitgaansgelegenheden concentreren zich in de oude binnenstad, waar je kunt genieten van een breed aanbod aan bieren in gezellige bars. Voor wie het hippe publiek wil opzoeken, zijn de Kuipersstraat en de Zilverstraat de place to be. Bierbrasserie Cambrinus biedt naast fatsoenlijk eten een indrukwekkende selectie van ongeveer 300 bieren. ‘T Opkikkertje, een ietwat verscholen familiebar, biedt goedkopere bieren en snacks dan gemiddeld, compleet met bordspellen voor het vermaak. Oude Vlissinghe, een herberg uit de 16e eeuw, en Café Vlissinghe, het oudste café van Brugge sinds 1515, ademen geschiedenis en cultuur met hun beperkte maar authentieke bierkeuze. ’t Brugs Beertje, een must voor elke bierliefhebber, pronkt met 300 biersoorten en een decor vol nostalgische bieradvertenties. De Garre, verborgen in de smalste straat van Brugge, serveert sterke bieren, waaronder hun eigen brouwsel, beperkt tot drie per persoon, vergezeld van kaas.
Brugge verkennen kan op diverse manieren. Fietsliefhebbers kunnen zich aansluiten bij Quasimundo voor een twee-en-een-half uur durende begeleide fietstocht door de stad, van maart tot oktober, startend bij het Toyo Ito paviljoen. Voor wie de stad vanaf het water wil zien, bieden boottochten een romantische en unieke blik op Brugge, met vertrekpunten aan de zuidkant en tochten die ongeveer een half uur duren. Busreizen zijn ook mogelijk, hoewel de oude stad niet ontworpen is met auto’s in gedachten; City Tour Brugge organiseert excursies in kleine groepjes met meertalig commentaar vanaf het Markt-plein. Een nostalgische manier om Brugge te ervaren is per paard en wagen, waarbij je de geluiden van hoeven op kasseien hoort, net zoals in de middeleeuwen, met tochten die vertrekken vanaf het Markt-plein en ongeveer 30 minuten duren. Ten slotte bieden begeleide wandelingen, vooral in de zomermaanden, een diepgaande verkenning van Brugge, inclusief een bezoek aan enkele van de beste kroegen van de stad, vertrekkend vanaf het VVV-kantoor.